DİREKLERİN YERLERİNE DİKİLMESİ
2.1. Temel Hesapları
Direklere gelen yatay ve düşey kuvvetler direğin toprak içerisinde kalan kısmında zemini çökertmeye veya dolguyu yırtarak direk tabanını dışarı çıkartmaya zorlar. Direklerin bu zorlamaları emniyetle karşılayabilmesi için yapılan tertibe direk temeli denir. Direk temeli direğe gelen yatay ve düşey kuvvetlerin zorlamalarına karşın direğin devrilmesini önlemek için yapılır. Direklerde en çok kullanılan temel tipler şunlardır.
-
Kare kesitli blok temel
-
Kademeli tip temel
Normal zemin için Pon=1kg/cm2 alınır. Bu temel tipi daha ziyade küçük boy ve tipteki tek direkler için kullanılır. Dik kesit aşağıdaki gibidir. Şekil 2.1’de kare kesitli blok temeller görülmektedir. Şekil 2.2’de ise kademeli tip beton temel görülmektedir.
Kademeli tip temel büyük boy ve tipte tek direkler ile çift direkler için kullanılır.
2.2. Zemin Özellikler
Bütün enerji nakil hatları düz ovada gidemeyeceği için çoğu yerde zeminler farklılık gösterecektir. Bu da her zemine göre ayrı bir temel hazırlanması gerektiğini ifade eder. Kayalık, çakıl, kum, toprak, sel sularının geçtiği, tren, köprü geçişleri ile su geçişlerinin çok yoğun olduğu yerlerde ise özel temeller hazırlanır.
2.3. Temel Kalıbı Özelliği
Zemine göre temel çukuru kazıldıktan sonra ya ağaç kalıplar hazırlanarak ya da çelik şaclardan standart kalıp ölçüsü yerleştirilip direk çukurunda temel kalıbı hazırlanacaktır.
2.4. Temel Harcının Özelliği
Temel betonu hazırlanırken gre beton (Temelin altındaki düzeltme betonu) dâhil 250 dozlu beton için 0,5 m³ kum,0,7 m³ çakıl ve 250 kg’lık çimento olarak hazırlanır.Beton betonyer ile karıştırılacaktır. Zeminde suyu emen kısımlar beton dökülmeden iyice ıslatılacaktır. Temel betonu yerine göre 250doz-300doz-350doz-400doz-450doz-500doz olarak dökülecektir. Direklerde son beton dökülmesinden en az 7 gün sonra üst kısım montajı yapılacaktır. Tablo 2.1’de kademeli ve blok temel ölçüleri görülmektedir.
Tablo 2.1: Kademeli ve blok temel ölçüleri
|
Temel |
Temel |
|
|
Temel Ebat ve Hacmi |
|
|
|
Tip Nu. |
Cinsi |
a (m) |
a1 (m) |
b1 (m) |
b (m) |
T (m) |
V (m3) |
|
1 |
|
0,6 |
0,6 |
0,6 |
0,6 |
2,1 |
0,72 |
|
2 |
|
0,7 |
0,7 |
0,7 |
0,7 |
2,1 |
0,98 |
|
3 |
Tablok |
0,8 |
0,8 |
0,8 |
0,8 |
2,1 |
1,28 |
|
4 |
|
0,9 |
0,9 |
0,9 |
0,9 |
2,1 |
1,62 |
|
5 |
|
0,6 |
0,6 |
1,36 |
1,36 |
2,1 |
1,574 |
|
6 |
ük |
0,8 |
0,6 |
1,36 |
1,56 |
2,1 |
1,892 |
|
7 |
küç |
1 |
0,6 |
1,36 |
1,76 |
2,1 |
2,246 |
|
8 |
li |
1,2 |
0,6 |
1,36 |
1,96 |
2,1 |
2,581 |
|
9 |
timep |
1,4 |
0,6 |
1,36 |
2,16 |
2,1 |
2,917 |
|
10 |
de |
1,6 |
0,6 |
1,36 |
2,36 |
2,1 |
3,252 |
|
11 |
Ka |
1,8 |
0,6 |
1,36 |
2,56 |
2,1 |
3,588 |
|
12 |
|
2 |
0,6 |
1,36 |
2,76 |
2,1 |
3,924 |
|
13 |
|
1,6 |
1 |
1,76 |
2,36 |
2,1 |
4,763 |
|
14 |
eli |
1,9 |
1 |
1,76 |
2,66 |
2,1 |
5,519 |
|
15 |
emtip |
2,2 |
1 |
1,76 |
2,96 |
2,1 |
6,274 |
|
16 |
adrta |
2,5 |
1 |
1,76 |
3,26 |
2,1 |
7.030 |
|
17 |
Ko |
2,8 |
1 |
1,76 |
3,56 |
2,1 |
7,785 |
|
18 |
|
3,1 |
1 |
1,76 |
3,86 |
2,1 |
8,540 |
|
19 |
|
2,7 |
1,5 |
2,26 |
3,46 |
2,1 |
10,578 |
|
20 |
|
3 |
1,5 |
2,26 |
3,76 |
2,1 |
11,649 |
|
21 |
|
3,3 |
1,5 |
2,26 |
4,06 |
2,1 |
12,719 |
|
22 |
|
3,6 |
1,5 |
2,26 |
4,36 |
2,1 |
13.789 |
|
23 |
|
3,9 |
1,5 |
2,26 |
4,66 |
2,1 |
14,860 |
|
24 |
ip |
4,2 |
1,5 |
2,26 |
4,96 |
2,1 |
15,930 |
|
25 |
k t |
4,5 |
1,5 |
2,26 |
5,26 |
2,1 |
17,001 |
|
26 |
büyü |
4,8 |
1,5 |
2,26 |
5,556 |
2,1 |
18,071 |
|
27 |
|
5,1 |
1,5 |
2,26 |
5,86 |
2,1 |
19,141 |
|
28 |
li e |
5,4 |
1,5 |
2,26 |
6,616 |
2,1 |
20,212 |
|
29 |
em |
5,7 |
1,5 |
2,26 |
6,26 |
2,1 |
21,283 |
|
30 |
ad |
6,1 |
1,5 |
2,26 |
6,86 |
2,1 |
22,710 |
|
31 |
K |
6,5 |
1,5 |
2,26 |
7,26 |
2,1 |
24,137 |
|
32 |
|
7 |
1,5 |
2,26 |
7,76 |
2,1 |
25,921 |
|
33 |
|
7,5 |
1,5 |
2,26 |
8,26 |
2,1 |
27,702 |
|
34 |
|
8 |
1,5 |
2,26 |
8,76 |
2,1 |
29,489 |
|
35 |
|
8,5 |
1,5 |
2,26 |
9,26 |
2,1 |
31,273 |
|
36 |
|
9 |
1,5 |
2,26 |
9,76 |
2,1 |
38,057 |
2.5. Direkler Arası Standart Mesafeler
Direkler arası standart mesafeler hesaplamalara göre değişmektedir. Menzil, birbirini izleyen iki direk arasındaki yatay uzaklıktır.
Maksimum menzil: Bir direğin bir tarafında olabilecek en büyük açıklıktır.
Ortalama menzil: İletken ve direk cinsi ile buz yükü bölgesine bağlı olan, ekonomik direk boyu ile düz bir arazide yapılan tevziat sonucu bulunan direkler arasındaki ortalama açıklıktır.
Ruling menzil: İki durdurucu direk arasında, taşıyıcı direklerden oluşan bir hat bölümü için hesaplanır. Projede direk tevziatı sonrası ortaya çıkan ve hesapla bulunan gerçek bir değerdir. Şekil 2.3’te Ruling menzil ve formülü görülmektedir.
33333
a + a + a + a + a
1 2345
Mesafe, ar =
 formülü kullanılarak bulunur.
a + a + a + a + a
12345
2.6. Direkleri Montaj Yerine Getirmede Dikkat Edilecek Hususlar
Direkler montaj yerine taşınırken çok dikkat edilmelidir. Ağaç direkler, çatlayıp kırılmamalılıdır. Aksi taktirde değiştirilmesi gerekir.
Beton direkler taşınırken burulma ve kırılma olabilir. Üst ucun %2’lik eğilmesinde direk yerine dikilir daha fazla eğimlerde ise direk değiştirilmelidir. Direk taşınırken esneme payları göz önünde olmalıdır. Direk kamyonla taşınırken direğin başına, ortasına, sonuna kayma takozları konarak direk desteklenmelidir. Ayrıca direkler taşınırken birbirine çarpmamaları için destek takozları unutulmamalıdır.
Demir direklerde ise montaj yerine getirilirken galvaniz kısımlarını çarpıp zedelememek gerekir. Taşırken her bir parça burulmamalı, yamulmamalı ve eğilmemelidir.
Bu konu 4 bölümden oluşmaktadır. Şuan 3. bölümdesiniz.
1.Bölüm Elektrik direkleri
2.Bölüm Elektrik direk standartları
3.Bölüm Elektrik direklerinin yerlerine dikilmesi
4.Bölüm Elektrik direklerinin montajı
|