DC motorların çalışma prensibi

DC motorların çalışma prensibi
Manyetik alan içinde kalmış bir iletken tel üzerinden akım geçerse iletken tel üzerinde bir hareket gözlenir.DC  motorların  elde  ettiği  hareket  enerjisi  bu temel  prensibe  bağlıdır.
DC motorlar bu fizik prensibi ile iletken telden geçen akımı kullanarak hareket enerjisi elde eder. Ancak  bu  hareketin  yönü  manyetik  alanın  yönü  ve  iletkenden  akan  akımın  yönü  ile ilişkilidir.
Bu  sayede  manyetik    alanın  yönü   veya  iletken  telden  geçen   akımın   yönü değiştirilerek motorların dönme yönü de değiştirilebilir.

Şekil 1.1’ de verilen her iki şekilde doğal mıknatıslar arasına konulmuş bir iletken tel gösterilmiştir. Bu iletken telden şeklin birinci bölümünde sağdan sola, ikinci bölümünde ise soldan sağa akım geçirilmiştir.
Farklı yönlerde geçirilen akım, iletkenin farklı yönlerde hareket etmesine neden olmuştur.İletkenin hareketi bir kurala göre geçekleşir.Bu kurala sol
el kuralı adı verilir. (Şekil 1.2)

Motorların çalışmalarını daha iyi anlamak için elektromanyetizma adı verilen fiziksel olayı anlamak gereklidir.Manyetik alanlar sadece kalıcı mıknatıslara mahsus değildir. Akım taşıyan bir telin çevresinde manyetik bir alan oluşur.
Kalıcı mıknatıslarda olduğu gibi elektrik akımlarının alanlarıda kuzeyden güneye yönelmiştir.Bir iletken tel üzerinden geçen akımın oluşturduğu manyetik alan çok düşük değerdedir.
Bobinin iletken tel sarımları ile güçlü manyetik alanlar elde edilebilir. Manyetik alanlı bir bobin aynen kalıcı mıknatısların yaptığı gibi diğer mıknatısları çeker veya iter.
Manyetik alanın yönü sağel kuralı ile bulunabilir. Sağelin işaret parmağı akım yönünde tutulduğunda diğer dört parmak manyetik alanın yönünü verir. Şekil 1.3’ te elektromanyetizma gösterilmiştir.

DC motorların bir kısmında doğal mıknatısların yerine elektromıknatıslar kullanılmıştır.Elektromıknatısların doğal mıknatıslardan üstün yanı manyetik alanı oluşturan akımın istenildiği zaman kesilerek manyetik alanın yok edilebilmesidir. Bu özellikleri sayesinde elektromıknatıs kullanılan motorların hareketleri daha esnek olarak kontrol edilebilir.